اگر فوتبال را دوست دارید، یا ندارید… این کتاب را بخوانید
کتاب فوتبال علیه دشمن یکی از بهترین کتاب‌های فوتبالی برای دوستداران فوتبال، بی‌تفاوتان نسبت به فوتبال و متنفران از فوتبال است! شاید بهترین انگیزه برای خواندن این کتاب تعبیری است که سایمون بارنز، نویسنده روزنامه تایمز درباره آن دارد: «اگر فوتبال را دوست دارید، این کتاب را بخوانید… و اگر فوتبال را دوست ندارید، باز هم این کتاب را بخوانید!»
اما چرا؟ چون فوتبال علیه دشمن بیش از اینکه درباره فوتبال باشد، درباره حواشی و اثرات این ورزش بر جوامع جهانی است. سایمون کوپر، نویسنده کتاب، در کتابش به قدرت و نفوذ فوتبال در عرصه‌های غیرفوتبالی میپردازد؛ از تأثیر پیچیده فوتبال در دگرگونی ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، از به هم پیوستگی و از هم گسستگی ملیت‌ها و قومیت‌ها، از توافق و تقابل فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، تا باور آنکه این ورزش عجیب و محبوب مرزهایی فراتر از آن خطوط سپید پیرامون مستطیل‌های سبز دارد؛ مرزهایی ناپیدا و ناشناخته به وسعت این جهان پهناور (برگرفته از مقدمه نویسنده در کتاب).
اما یکی دیگر از دلایل اهمیت این کتاب به میزان افرادی برمی‌گردد که در جهان درگیر فوتبال هستند. کسی نمی‌داند تعداد طرفداران فوتبال چه قدر است اما آمارهای پراکنده‌ای در خصوص این موضوع وجود دارد. در کتابچه جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا ادعا شده که ۲۵/ ۶ میلیارد بیننده تلویزیونی (پنج برابر جمعیت جهان) جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا را تماشا کرده‌اند. یا تعداد بینندگان جام جهانی آمریکا ۳۱ میلیارد نفر تخمین زده شده است. این رقم‌ها شاید بی معنی به نظر برسد اما در همه جام‌های جهانی اخیر می‌توانید چنین ارقامی را با میلیاردها اختلاف ببینید. در همان کتابچه ادعا شده سمبل جام جهانی (سگ مهاجم) تا پایان ۱۹۹۴ یک تریلیون مرتبه دیده می‌شود. دقیقا یک تریلیون؟ آیا مطمئن هستند؟ اما بی شک، همان طور که در کتابچه اشاره شده، «فوتبال پرطرفدارترین ورزش جهان است». می‌گویند یک ناپلی وقتی پول داشته باشد، اول چیزی می‌خرد تا بخورد، و بعد می‌رود فوتبال ببیند و اگر پولی باقی ماند، به فکر سرپناه برای خودش می‌افتد. برزیلی‌ها می‌گویند حتی کوچک‌ترین دهکده‌شان هم یک کلیسا و یک زمین فوتبال دارد. البته تمامشان کلیسا ندارند، اما قطعا زمین فوتبال دارند. در جهان مردم بیشتر به کلیسا می‌روند تا مسابقه فوتبال، اما از طرف دیگر، هیچ رویداد عمومی وجود ندارد که در جهان با چنین استقبالی مواجه شود.
به همین خاطر است که این کتاب به جایگاه فوتبال در جهان میپردازد و خواندنش برای دوستداران فوتبال، جامعه‌شناسی، تاریخ و سیاست لذت‌بخش است.
جالب است بدانید که کتاب فوتبال علیه دشمن را عادل فردوسی‌پور، در سال ۱۳۸۸، در شرایطی ترجمه کرده که به قول خودش زندگی‌اش خالی از فوتبال، یا همان روح زندگی شده بود.
